Wat is een zuivere aanvaarding van een erfenis?

Zuiver aanvaarden van een erfenis: waarom is dit onderwerp zo belangrijk?

Wanneer een dierbare overlijdt, kunt u als erfgenaam voor verschillende keuzes komen te staan. U kunt een erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of helemaal verwerpen. Vaak ligt de nadruk op het verdelen van bezittingen, maar de eventuele schulden die de overledene nalaat, zijn minstens zo belangrijk. Daarom is het goed om te weten wat “zuiver aanvaarden” precies inhoudt en wat de mogelijke gevolgen daarvan zijn.

Zuiver aanvaarden betekent dat u de erfenis volledig accepteert, inclusief eventuele schulden. U wordt daarmee aansprakelijk voor alle financiële verplichtingen van de nalatenschap. Wilt u die verantwoordelijkheid niet dragen, dan kunt u overwegen de erfenis beneficiair te aanvaarden of zelfs te verwerpen.

Wat houdt zuiver aanvaarden in?

Zuiver aanvaarden van een erfenis wil zeggen dat u, samen met eventuele mede-erfgenamen, de volledige nalatenschap accepteert. U heeft dan recht op alle bezittingen, maar bent ook aansprakelijk voor de schulden die de overledene heeft nagelaten. De schuldeisers van de overledene kunnen zich dan rechtstreeks tot u richten.

Verschil zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden en verwerpen

• Beneficiair aanvaarden: Dit wordt ook wel ‘aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving’ genoemd. U aanvaardt de erfenis alleen als deze per saldo positief blijkt te zijn. Blijken er meer schulden dan bezittingen te zijn, dan hoeft u niet uw eigen vermogen aan te spreken. Meer hierover leest u in ons artikel Wat is het beneficiair aanvaarden van een erfenis?.
• Verwerpen van de erfenis: U doet volledig afstand van de nalatenschap en bent dus geen erfgenaam meer. U ontvangt geen bezittingen, maar loopt ook geen risico op schulden. Als u wilt weten hoe dat in zijn werk gaat, kunt u ons artikel Verwerpen van een erfenis raadplegen.

Wanneer kiest u voor zuiver aanvaarden?

• U bent er zeker van dat de bezittingen van de nalatenschap hoger zijn dan de schulden.
• U heeft een emotionele of andere persoonlijke reden om alles wat de overledene naliet, volledig over te nemen.
• U wilt de afwikkeling snel en zonder extra procedures regelen.

Mogelijke risico’s van zuiver aanvaarden

Zodra u zuiver aanvaardt, kunnen schuldeisers zich rechtstreeks tot u wenden als er openstaande rekeningen of andere financiële verplichtingen zijn. Als blijkt dat de schulden hoger zijn dan de bezittingen, kan dat betekenen dat u (en eventueel mede-erfgenamen) met uw eigen vermogen moet bijspringen.

Twijfelt u over de hoogte van eventuele schulden? Dan is het vaak verstandiger om in ieder geval de mogelijkheid van beneficiair aanvaarden te overwegen. Zo beschermt u uw privévermogen tegen onverwachte financiële tegenvallers.

Wilt u eerst meer weten over wat er allemaal in een nalatenschap kan vallen? Bekijk dan ons artikel Wat is een nalatenschap? voor een overzicht van alle onderdelen die bij een erfenis horen.

Voorbeeld: waarom zuiver aanvaarden niet altijd verstandig is

Stel, mevrouw Janssen overlijdt en laat een eigen woning na, samen met een spaarrekening. Haar dochter en zoon zijn de enige erfgenamen. Zij denken dat er weinig tot geen schulden zijn en besluiten de erfenis meteen zuiver te aanvaarden.

Nadat ze dit hebben gedaan, ontdekken ze dat er nog een forse schuld openstaat bij een leverancier voor verbouwingswerkzaamheden. Ook is er een achterstand bij de Belastingdienst ontstaan. Nu ze de erfenis al zuiver hebben aanvaard, zijn ze persoonlijk aansprakelijk voor deze schulden. Zijn de openstaande kosten hoger dan de nalatenschap waard is, dan moeten ze het verschil uit eigen zak betalen.

Les uit dit voorbeeld: Zorg dat u inzicht heeft in de financiële situatie van de overledene voordat u definitief kiest voor zuiver aanvaarden. Soms kan het verstandiger zijn om beneficiair te aanvaarden, zodat u bij onverwachte schulden niet zelf met een grote rekening blijft zitten.

Heeft u een Verklaring van Erfrecht nodig?

U leest dit artikel waarschijnlijk omdat u betrokken bent bij de afwikkeling van een nalatenschap. Heeft u een verklaring van erfrecht nodig? U kunt de kosten van uw verklaring van erfrecht eenvoudig online bij ons berekenen. 

• Lees meer over de verklaring van erfrecht
• Gebruik onze handige tool om direct te berekenen wat de kosten zijn.
• Vraag de verklaring van erfrecht direct aan.

Tijd om uw eigen nalatenschap te regelen?

Heeft u uw eigen nalatenschap wel goed geregeld? Met een goed testament bepaalt u zelf wie uw erfgenamen zijn en kunt u onnodige erfbelasting voorkomen.

Bij Erfrechtplan zorgen wij voor helder advies en begeleiding. Wij weten uit ervaring dat er bij een notaris soms weinig tijd is om al uw vragen te beantwoorden. Daarom nemen wij juist uitgebreid de tijd voor u, zodat u altijd een weloverwogen keuze kunt maken. Onze werkwijze:

• Bezoek een gratis lezing op locatie waar onze experts de belangrijkste aandachtspunten rond testament en levenstestament bespreken.
• Volg onze gratis online lezing als u liever vanuit huis meer wilt leren over onderwerpen als (levens)testamenten en erfbelasting.
• Vraag een gratis adviesgesprek aan bij u thuis. Onze adviseur neemt in alle rust uw persoonlijke situatie met u door, zodat u weloverwogen keuzes kunt maken.

Veelgestelde vragen (FAQ) over zuiver aanvaarden

1. Kan ik na zuiver aanvaarden alsnog switchen naar beneficiair aanvaarden?

Helaas niet. Als u eenmaal de nalatenschap zuiver heeft aanvaard, kunt u dit in principe niet meer terugdraaien. Wees daarom zeker van uw zaak voordat u voor zuiver aanvaarden kiest. Heeft u getekend voor zuiver aanvaarden, dan is de beslissing definitief.

2. Komen de erfgenamen automatisch in aanmerking voor de vrijstellingen bij erfbelasting?

Ja, als erfgenaam kunt u gebruikmaken van de geldende vrijstellingen voor erfbelasting. Hoe hoog die zijn, hangt af van uw relatie tot de overledene en de regels die per jaar kunnen veranderen. Voor 2025 vindt u de informatie in ons artikel Tarieven en vrijstellingen erfbelasting 2025.

3. Hoe weet ik of er verborgen schulden zijn?

Dat kunt u onderzoeken door bijvoorbeeld bankafschriften, contracten, belastingaangiften en leningen van de overledene op te vragen. Check ook eventuele abonnementen of lopende rekeningen. Twijfelt u nog? Dan kan een beneficiaire aanvaarding verstandig zijn, zodat u niet met uw eigen vermogen hoeft op te draaien voor onverwachte schulden.

4. Heeft een testament invloed op zuiver aanvaarden?

Een testament regelt vooral hoe de nalatenschap verdeeld wordt en wie erfgenamen zijn. De keuze tussen zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen staat daar eigenlijk los van. Wilt u meer weten over het nut van een testament? Lees ons artikel Wat is een testament?.

5. Is het nodig om samen met andere erfgenamen dezelfde keuze te maken?

Iedere erfgenaam kan voor zichzelf bepalen of hij/zij de erfenis zuiver aanvaardt, beneficiair aanvaardt of verwerpt. Als u als enige erfgenaam zuiver aanvaardt terwijl anderen beneficiair aanvaarden, bent u persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap. Het is daarom verstandig om als familie of erfgenamen onderling goed te overleggen.