De valkuilen van een standaard testament voor samengestelde gezinnen
Laatst bijgewerkt: 01-04-2025
Veel mensen denken dat een standaard testament voldoende is om hun nalatenschap goed te regelen. Maar voor samengestelde gezinnen ligt dit vaak anders. De wettelijke verdeling zorgt er bijvoorbeeld voor dat uw partner alles erft en uw kinderen pas later iets krijgen. Dit kan leiden tot conflicten, financiële problemen en zelfs situaties waarin uw kinderen uiteindelijk niets erven.
In dit artikel ontdekt u:
- Waarom een standaard testament vaak niet geschikt is voor samengestelde gezinnen.
- Welke valkuilen u kunt tegenkomen.
- Hoe u uw testament wél goed laat aansluiten op uw gezinssituatie.
Wilt u meer weten over hoe u uw erfenis eerlijk verdeelt? Lees dan: Voorkom scheve gezichten: hoe regelt u uw erfenis eerlijk in een samengesteld gezin?
Veelvoorkomende problemen bij een standaard testament
Een standaard testament is meestal geschreven voor traditionele gezinnen en houdt geen rekening met de complexiteit van samengestelde gezinnen. Hier zijn enkele veelvoorkomende problemen:
1. De wettelijke verdeling benadeelt uw kinderen uit een eerdere relatie
Volgens de wet erft de langstlevende partner alles en krijgen de kinderen slechts een vordering op hun erfdeel. Dit kan betekenen dat:
- Uw nieuwe partner vrij over de erfenis kan beschikken.
- Uw kinderen pas iets krijgen als uw partner overlijdt (of helemaal niets als hij/zij opnieuw trouwt).
- De erfenis uiteindelijk buiten uw eigen familie terechtkomt.
- Heeft u een nieuwe partner en kinderen uit een eerdere relatie? Lees dan: Hertrouwd zonder testament? Zo kan uw nieuwe partner alles erven en uw kinderen niets
2. Stiefkinderen erven niets zonder testament
Veel samengestelde gezinnen beschouwen stiefkinderen als eigen kinderen, maar de wet ziet dat anders. Stiefkinderen erven alleen als zij expliciet in een testament worden opgenomen.
Wilt u weten hoe u dit regelt? Lees: Stiefkinderen en erfrecht: wanneer erven zij wél en wanneer niet?
3. Uw partner kan opnieuw trouwen en de erfenis aan een ander nalaten
Als uw partner na uw overlijden hertrouwt, kan het vermogen dat u nalaat bij de nieuwe partner belanden. Dit betekent dat uw kinderen mogelijk niets meer krijgen.
Met een slim testament, zoals een tweetrapstestament, kunt u ervoor zorgen dat het vermogen uiteindelijk bij uw kinderen terechtkomt.
Heeft u een woning die op naam van één van beiden staat? Dan kunnen er extra risico’s zijn. Lees: Huis op één naam in een samengesteld gezin? Dit zijn de gevaren zonder regeling
Praktijkvoorbeeld: Wat kan er misgaan zonder een goed testament?
Pieter en Linda zijn 10 jaar samen en wonen in een huis dat op naam van Pieter staat. Pieter heeft twee kinderen uit een eerdere relatie en een standaard testament waarin staat dat Linda alles erft. Hij denkt hiermee alles goed geregeld te hebben.
Wanneer Pieter overlijdt, wordt Linda eigenaar van het huis en de bezittingen. De kinderen van Pieter hebben slechts een vordering, maar zij kunnen die pas opeisen als Linda overlijdt.
- Linda hertrouwt na enkele jaren en stelt een nieuw testament op waarin haar nieuwe partner alles erft.
- De kinderen van Pieter krijgen uiteindelijk niets.
Had Pieter een beter testament opgesteld, dan had hij kunnen regelen dat zijn kinderen een deel direct zouden erven of dat Linda het huis slechts in vruchtgebruik kreeg.
Twijfelt u of u erfbelasting kunt besparen met een goed testament? Lees: Erven en belastingvoordelen: zo voorkomt u onnodige erfbelasting in een samengesteld gezin
Hoe voorkomt u deze valkuilen?
Om ervoor te zorgen dat uw nalatenschap écht volgens uw wensen wordt verdeeld, kunt u deze oplossingen overwegen:
- Een langstlevende testament met maatwerk: Hiermee bepaalt u precies wie wat krijgt en onder welke voorwaarden.
- Een vruchtgebruikregeling: Uw partner kan in het huis blijven wonen, maar het eigendom blijft bij uw kinderen.
- Een tweetrapstestament: Dit zorgt ervoor dat uw partner het vermogen beheert, maar dat het uiteindelijk naar uw kinderen gaat.
- Een legaat voor stiefkinderen: Hiermee kunt u specifieke bedragen of eigendommen aan stiefkinderen nalaten.
Wilt u ook regelen wie beslissingen neemt als u zelf niet meer kunt handelen? Lees: Levenstestament en samengesteld gezin: wie beslist als u dat niet meer kunt?
Voorkom problemen en zorg dat uw testament écht aansluit op uw situatie!
Wilt u zekerheid dat uw testament goed aansluit op uw samengestelde gezin? Dan is een standaard testament vaak niet voldoende.
📌 Schrijf u nu in voor een gratis lezing bij u in de buurt of volg onze online lezing!
📌 Liever direct persoonlijk advies? Vraag een gratis adviesgesprek aan met een van onze specialisten bij u thuis.
Waarom kiezen voor Erfrechtplan
Een standaard testament is vaak onvoldoende, maar een goed testament hoeft niet ingewikkeld of duur te zijn. Erfrechtplan helpt u met:
- Persoonlijk advies bij u thuis of online.
- Duidelijke uitleg zonder ingewikkeld juridisch jargon.
- Scherpe tarieven door samenwerking met notarissen.
- Volledige begeleiding tot aan het ondertekenen bij de notaris.
Wilt u uw testament goed laten controleren of aanpassen? Schrijf u dan in voor een gratis lezing of vraag direct een gratis adviesgesprek aan.
Veel gestelde vragen over testamenten voor samengestelde gezinnen
- Waarom is een standaard testament niet altijd geschikt voor samengestelde gezinnen?
In een samengesteld gezin zijn er vaak (stief)kinderen en kinderen uit een eerdere relatie. Een standaard testament gaat meestal uit van één gezinssituatie zonder rekening te houden met deze extra familiebanden. Hierdoor kan het gebeuren dat sommige kinderen of stiefkinderen minder goed zijn beschermd, of zelfs onbedoeld worden buitengesloten.
- Moet ik een aparte regeling treffen voor mijn stiefkinderen?
Ja, in veel gevallen wel. Stiefkinderen hebben niet automatisch dezelfde erfrechtelijke positie als biologische kinderen, tenzij u dat specifiek regelt in uw testament. Denk bijvoorbeeld aan het aanwijzen van stiefkinderen als erfgenaam of het vastleggen van specifieke legaten.
Wilt u weten wanneer stiefkinderen erven? Lees dan Wanneer erven stiefkinderen?. - Wat gebeurt er als de langstlevende partner overlijdt?
Bij standaard langstlevende regelingen gaat het vermogen vaak eerst naar de langstlevende partner. In een samengesteld gezin kunnen er na het overlijden van de langstlevende partner echter onbedoeld scheve verhoudingen ontstaan, bijvoorbeeld tussen stiefkinderen en biologische kinderen. Daarom kan het raadzaam zijn een meer gedetailleerde regeling te treffen dan de gebruikelijke “langstlevende-constructie.”
- Kan ik stiefkinderen uitsluiten of juist gelijkstellen aan mijn eigen kinderen?
Ja, dat kan. In een op maat gemaakt testament kunt u expliciet regelen dat stiefkinderen dezelfde positie hebben als uw eigen kinderen, of u kunt bepaalde (stief)kinderen uitsluiten (onterven). Bedenk wel dat kinderen recht hebben op een legitieme portie. Bij samengestelde gezinnen is het slim om dit zorgvuldig te bespreken met een adviseur of notaris.
- Hoe voorkom ik conflicten tussen (stief)kinderen bij het verdelen van de erfenis?
Door duidelijkheid te scheppen in uw testament en vooraf eventuele wensen te bespreken met betrokkenen. Soms kan een extra bepaling – zoals een legaat voor (stief)kinderen – conflicten helpen voorkomen. Ook het opnemen van een executeur die het overzicht bewaart, kan nuttig zijn.
- Is een levenstestament ook belangrijk in een samengesteld gezin?
Een levenstestament regelt uw belangen tijdens uw leven, bijvoorbeeld als u zelf (tijdelijk) wilsonbekwaam wordt. In een samengesteld gezin kan het belangrijk zijn om vast te leggen wie welke beslissingen mag nemen, vooral wanneer er kinderen uit eerdere relaties zijn die niet altijd dezelfde juridische positie hebben als uw partner.
- Hoe bespaar ik erfbelasting in een samengesteld gezin?
Erfbelasting kan hoog oplopen, vooral wanneer er meerdere erfgenamen en gezinsbanden zijn. Met een zorgvuldig opgesteld (levens)testament en schenkingsstrategie kunt u soms fiscaal gunstig uitkomen. Bekijk ook Hoe bespaar ik erfbelasting? voor meer informatie.