Erfbelasting – complete gids en calculator

Erfbelasting blijft een hot topic: tarieven en vrijstellingen veranderen elk jaar, en kleine wijzigingen kunnen duizenden euro’s schelen voor uw erfgenamen. In deze gids krijgt u eerst de kern – wat erfbelasting precies is en hoe de Belastingdienst het berekent – waarna u meteen kunt doorklikken naar het jaar dat voor ú relevant is.

Snel naar de cijfers? Gebruik de knoppen hieronder:

• Bereken wat uw nabestaanden ontvangen en betalen
• Een erfenis ontvangen in  2025 | 2024 | 2023 ?

1 · Wat is erfbelasting?

Erfbelasting – officieel successierechten genoemd in de Successiewet 1956 – is de belasting die u als erfgenaam betaalt over de waarde van de erfenis die u daadwerkelijk ontvangt. De Belastingdienst kijkt daarbij naar twee factoren:

1. De familierechtelijke band met de overledene (partner, kind, kleinkind, overige).
2. De belastbare waarde van uw erfdeel na aftrek van de persoonlijke vrijstelling.

Zonder testament geldt de wettelijke verdeling: de langstlevende partner krijgt alle goederen en schulden; kinderen krijgen een niet‑opeisbare vordering ter grootte van hun erfdeel. Met een testament kunt u daarvan afwijken – en juist daardoor kan de fiscale uitkomst sterk verschillen.

Kort samengevat: erfbelasting is géén boete op erven, maar een progressieve heffing die ervoor zorgt dat vermogen niet onbelast van generatie op generatie doorschuift. Slimme planning (testament, schenkingen, legaatconstructies) kan de uiteindelijke aanslag echter drastisch verlagen.

Lees ook → Wat is erfbelasting?

2 · Hoe bereken je erfbelasting?

Kort gezegd:

1. Bereken de netto nalatenschapswaarde (bezittingen − schulden).
2. Bepaal de erfdelen, dit is het deel dar elke erfgenaam krijgt.
3. Trek per erfgenaam de persoonlijke vrijstelling af.
4. Pas de twee tariefschijven toe (10 / 20 %, 18 / 36 %, 30 / 40 %).
5. Herhaal dit voor iedere erfgenaam en u weet het totale belastingbedrag.

👉 Wilt u weten wat uw erfgenamen straks overhouden aan uw nalatenschap? Gebruik de verdeler & belasting‑simulator hieronder.

👉 Bent u nabestaande en wilt u weten wat u aan erfbelasting betaalt? Ga dan naar de pagina van het jaar van overlijden van de erflater: 2025 | 2024 | 2023

3 · Rekentool: erfenis verdeler en belasting calculator

Erfrechtplan heeft een handige calculator gemaakt. Met deze calculator kunt u uitrekenen hoe uw erfenis wordt verveeld over de erfgenamen en hoeveel erfbelasting iedere erfgenaam betaalt.

Let op: we gaan hier uit van de situatie zonder testament. Met een testament kunt u aanpassen wie wat van u erft. Daarmee kunt u de hoogte van de erfbelasting beïnvloeden.

Belangrijk:Als u getrouwd bent of geregistreerd partner? Als de wettelijke verdeling bij u van toepassing is krijgen de kinderen korting op de erfbelasting. Zij betalen dan minder dan de calculator hierboven aangeeft. Lees meer in ons artikel: Erfbelasting bij wettelijke verdeling

👉 Wilt u weten hoe u erfbelasting kunt besparen? Lees dan Hoe bespaar ik erfbelasting?

4 · Tarieven & vrijstellingen – altijd actueel

De exacte percentages en vrijstellingsbedragen veranderen elk jaar. Om deze gids tijdloos te houden vindt u geen tabellen op deze pagina. Klik op het gewenste jaar voor de actuele cijfers én een interactieve calculator:

• Tarieven & vrijstellingen erfbelasting 2025
• Tarieven & vrijstellingen erfbelasting 2024
• Tarieven & vrijstellingen erfbelasting 2023

Ieder jaarartikel bevat:

1. De volledige tarief- en vrijstellingstabellen.
2. Een calculator waarmee erfgenamen direct hun verschuldigde belasting berekenen.
3. Een downloadbare PDF‑checklist voor de aangifte.

5 · Besparen op erfbelasting

1. Schenk bij leven – gebruik jaarlijks de belastingvrije schenkruimte (2025: € 6 633 per kind) en verlaag zo stapsgewijs de toekomstige nalatenschap. Spreiden over meerdere jaren voorkomt dat u in één klap tegen schenk‑ of erfbelasting aanloopt.
2. Opvul­legaat – geef de langstlevende partner via het testament het recht om het kindsdeel “op te vullen” tot zijn/haar vrijstelling. Het erfdeel van de kinderen verschuift dan naar een later moment, waardoor zij nu slechts 0 % – 10 % belasting betalen i.p.v. 18 % of 36 %.
3. Partner als executeur benoemen – zo regelt één persoon de aangifte, bankzaken en verkoop van de woning. Dat voorkomt dubbele heffing over dezelfde posten en bespaart notariskosten voor een professionele executeur.
4. Levens­verzekeringen slim inzetten – een overlijdens­risico­polis op twee levens met kruislingse premiebetaling valt buiten de nalatenschap; de uitkering gaat direct naar de begunstigde en is vaak vrijgesteld.
5. Levenstestament opstellen – daarin geeft u een vertrouwenspersoon (bijv. partner of kind) de volmacht om ook in geval van wilsonbekwaamheid schenkingen en fiscale planning door te zetten. Zo stopt de bespaarstrategie niet als u zelf niets meer kunt ondertekenen.
6. Testament elke vijf jaar actualiseren – tarieven, vrijstellingen en familie­situatie wijzigen continu (denk aan nieuwe kleinkinderen of relatie­vormen). Met een periodieke update benut u steeds de nieuwste fiscale mogelijkheden.

Dieper inzoomen? Lees →

• Hoe bespaar ik erfbelasting?
• Stiefkinderen en erfbelasting

6 · Veelgemaakte fouten bij erfbelasting

1. Niet (op tijd) aangifte doen – de aangifte moet binnen acht maanden na overlijden binnen zijn. Elk kwartaal uitstel kost momenteel 4 % belastingrente over het verschuldigde bedrag.
2. Samengestelde gezinnen zonder (herzien) testament – stiefkinderen erven niet automatisch; vrijstellingen blijven onbenut en de langstlevende kan in liquiditeitsproblemen komen.
3. Schenkingen uitstellen tot “later” – vindt de schenking ná 31 december plaats, dan verspilt u de jaarlijkse vrijstelling van dat kalenderjaar en stijgt de uiteindelijke erfbelasting.
4. WOZ‑waarde blind accepteren – bezwaar tegen een te hoge WOZ‑waarde kan de grondslag met tienduizenden euro’s verlagen.
5. Geen opvul‑ of tweetraps­legaat gebruiken – hierdoor valt het kindsdeel meteen in de hogere tariefschijf (18 / 36 %) in plaats van 10 %.
6. Geen volmacht voor schenking bij wilsonbekwaamheid – bij dementie stoppen de jaarlijkse schenkingen, waardoor de nalatenschap alsnog boven de vrijstellingen uitgroeit.

7 · Veelgestelde vragen over erfbelasting