Testament opstellen

Waarom een testament opstellen?

Zonder testament bepaalt de wet wie uw erfgenamen zijn. In veel gevallen pakt dat anders uit dan mensen verwachten. Misschien wilt u stiefkinderen iets nalaten. Of juist een kind onterven. Misschien wilt u voorkomen dat een kind met schulden ineens veel geld ontvangt, of wilt u de erfbelasting van uw partner uitstellen of verminderen.

Een testament opstellen betekent dat u zelf beslist wie erft, wat ze ontvangen, en onder welke voorwaarden. U voorkomt onzekerheid en onbedoelde verdelingen.

Erfgenamen benoemen: wie krijgt wat?

Met een testament kunt u zelf erfgenamen benoemen. Naast uw echtgenoot (of geregistreerd partner) en kinderen, die altijd ervan, kunt u ook uw niet-geregistreerd partner, uw stiefkinderen, kleinkinderen, een goede vriend of een goed doel benoemen als erfgenaam. U bepaalt niet alleen wie, maar ook hoeveel en wanneer iemand iets ontvangt. Wilt u de verdeling anders dan ‘iedereen evenveel’? Wilt u een goede vriend een vast bedrag nalaten? Wilt u een deel aan een goed doel schenken? Of wilt u bepaalde erfgenamen juist uitsluiten? Dat kunt u allemaal vastleggen in een testament.

Executeur benoemen: wie regelt de afwikkeling?

Na een overlijden komt er veel op nabestaanden af. Met een testament kunt u één persoon aanwijzen die de praktische zaken regelt: de executeur. Denk aan het betalen van rekeningen, regelen van de uitvaart, contact met de Belastingdienst en het verdelen van de bezittingen. Als u niemand benoemt, moeten de erfgenamen dit samen doen. Dat werkt niet altijd goed, aangezien er dan meerdere kapiteinen op één schip kunnen ontstaan. Helemaal als de verhoudingen gevoelig liggen. Met het benoemen van een executeur creëert u duidelijkheid.

Erfbelasting beperken: slim nalaten

Bij een testament opstellen kijkt u niet alleen naar wie, maar ook naar hoe u iets nalaat. Met specifieke bepalingen kunt u de erfbelasting voor uw nabestaanden verlagen. Denk aan:

een opvullegaat, waarmee u de erfbelasting van de partner kunt besparen of uitstellen;
een renteclausule, waarmee u het erfdeel van uw partner en kinderen kunt beïnvloeden;
een directe nalatenschap aan kleinkinderen, om kleinkinderen te ondersteunen bij de studie of om de totale erfbelasting te verlagen.
een uitsluitingsclausule,

Zeker bij grotere vermogens of een eigen woning is dit het overwegen waard. U kunt in gesprek met een erfrechtspecialist precies te weten komen wat u kunt vastleggen in uw testament.

Alle mogelijkheden bespreken met een erfrechtspecialist? Plan een persoonlijk gesprek

Andere opties: iemand beschermen of uitsluiten

Een testament geeft u de mogelijkheid om kwetsbare erfgenamen te beschermen, denk hierbij aan een kind dat (nog) niet goed voor zichzelf kan zorgen. Ook kunt u met een testament onterven, bijvoorbeeld wanneer u geen of een slechte relatie hebt met een kind. Zo kunt u met een bewind regelen dat iemand niet zelf over zijn erfdeel beschikt. Een uitsluitingsclausule voorkomt u dat uw erfenis bij een ex-=schoonzoon of -dochter terechtkomt. Met een voogdijregeling bepaalt u wie de zorg krijgt over uw kinderen als beide ouders wegvallen en via een onterving sluit u een kind of andere erfgenaam uit (al kan deze nog recht hebben op de legitieme portie).

Meer over onterving leest u in ons artikel: Een kind onterven – hoe werkt dat?

Alles over het recht van een onterfd kind leest u in ons artikel: de legitieme portie: het recht van een onterfd kind

Wat u niet kunt regelen met een testament

U kunt niet alles vastleggen in een testament. Zo kunt u bijvoorbeeld geen voorwaarden opnemen die in strijd zijn met de wet, of die in de praktijk onuitvoerbaar zijn. Als u bijvoorbeeld bepaalt dat iemand pas erft als hij of zij aan een onmogelijke eis voldoet, zal een notaris die bepaling ongeldig verklaren. Ook kunt u niet zomaar aan iedereen iets nalaten. Personen die bij u in een afhankelijke of professionele relatie staan, zoals een zorgverlener of voogd ten tijde van het opstellen, mogen volgens de wet niet als erfgenaam worden benoemd. En u kunt niets nalaten aan een criminele organisatie of een andere partij die er activiteiten op nahoudt die in strijd zijn met de wet.

Verder kunt u in een testament een kind onterven, maar dat betekent niet dat diegene volledig buitenspel staat. Een kind behoudt altijd recht op de legitieme portie: het wettelijk vastgelegde minimumdeel van de erfenis. Overigens; ook wanneer u iemand als erfgenaam benoemt, geldt nog altijd: erfgenamen mogen zelf kiezen of ze de erfenis aanvaarden of verwerpen. Dat kunt u niet afdwingen.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat een testament alleen geldt na overlijden. Wilt u ook dingen vastleggen voor situaties waarin u zelf tijdelijk of blijvend niet meer kunt handelen – bijvoorbeeld bij ziekte of beginnende dementie – dan heeft u een aanvullend document nodig: het levenstestament.

Volg een testament-lezing bij u in de buurt

In 5 stappen naar duidelijkheid met een testament

Het opstellen van een testament gebeurt altijd bij een notaris. Maar voordat u daarheen gaat, is het verstandig om uzelf goed voor te bereiden. Voor het opstellen van een testament kunt u het beste deze vijf stappen doorlopen.

Wilt u het goed regelen? Begin met heldere uitleg

Zonder testament neemt de wet het van u over. Maar niemand kent uw situatie zo goed als uzelf. Door uw wensen vast te leggen in een testament, voorkomt u onduidelijkheid en ongemak voor uw nabestaanden.

Veelgestelde vragen over testament opstellen