Kunt u zelf een testament schrijven, en is dat geldig?

Zelf een testament schrijven: een aantrekkelijke optie?

Er zijn verschillende redenen waarom mensen overwegen om zélf hun testament op papier te zetten. Misschien wilt u kosten besparen, of vindt u het prettig om alles helemaal in eigen hand te hebben. Toch is het goed om te weten dat een eigenhandig geschreven testament niet zomaar dezelfde rechtskracht heeft als een notarieel testament. In dit artikel ontdekt u of een eigen geschreven testament geldig kan zijn, welke risico’s u loopt en hoe u uw nalatenschap écht goed regelt.

Wanneer is een testament rechtsgeldig in Nederland?

In Nederland moet een testament aan strikte wettelijke voorwaarden voldoen om rechtsgeldig te zijn. De wet stelt dat een testament in principe bij de notaris moet worden opgesteld en ondertekend. De notaris controleert niet alleen uw identiteit en wilsbekwaamheid, maar zorgt er ook voor dat uw wensen juridisch kloppen en geregistreerd worden in het Centraal Testamentenregister (CTR).

Beperkte geldigheid van codicillen

Een veelvoorkomend misverstand is dat een zogeheten “codicil” hetzelfde is als een testament. Een codicil is een brief of document waarin u bepaalde zaken omschrijft, zoals de verdeling van persoonlijke eigendommen (bijvoorbeeld sieraden of inboedel) en specifieke uitvaartwensen. Een codicil kan rechtsgeldig zijn als het volledig met de hand is geschreven, ondertekend en gedateerd. Maar let op: hiermee kunt u niet uw erfgenamen benoemen of andere essentiële afspraken vastleggen. Voor de meeste zaken rondom uw nalatenschap is dus een officieel, notarieel testament nodig.

Hoog risico op fouten en aanvechtingen

Zelf een testament schrijven leidt vaak tot onduidelijkheden, omdat er geen professionele check plaatsvindt. Mogelijke valkuilen zijn:

• Onduidelijke formuleringen (juridische termen onvoldoende toegelicht).
• Mogelijke tegenstrijdigheden tussen verschillende bepalingen.
• Fouten in het benoemen van erfgenamen of legatarissen.
• Geen registratie in het CTR, waardoor het document niet kan worden teruggevonden.

Dit kan tot kostbare en emotioneel belastende conflicten leiden bij de afwikkeling van uw nalatenschap. (Lees meer over het belang van een notaris in [subartikel 8: “Welke rol speelt de notaris bij het opstellen van een testament?”].)

Voorbeeld: de schijnzekerheid van een zelfgeschreven testament

Stel, u besluit zelf uw wensen op papier te zetten. U schrijft keurig op wie uw erfgenamen moeten zijn en hoe u uw bezittingen wilt verdelen. U ondertekent dit document en bergt het veilig op. Na uw overlijden blijkt echter dat u elders in uw tekst iets tegenstrijdigs heeft vermeld, of dat de wet strenger is dan u dacht. Uw familie kan het document bovendien niet direct vinden of betwijfelt of het officieel is. In zo’n situatie kan een rechter besluiten dat uw wensen niet rechtsgeldig zijn. Uiteindelijk zijn uw nabestaanden dan alsnog gebonden aan het wettelijke erfrecht, waardoor uw eigenhandige document grotendeels betekenisloos wordt.

Waarom Erfrechtplan u kan helpen om fouten te voorkomen

Persoonlijke en heldere begeleiding

Erfrechtplan helpt u om alle belangrijke keuzes rond uw nalatenschap op een rij te zetten. Door complexe juridische materie te vertalen in begrijpelijke taal en duidelijke schema’s, weet u precies wat u vastlegt. Zo voorkomt u dat u ongewild fouten maakt die later vervelende consequenties kunnen hebben.

Netwerk van betrouwbare notarissen

Wij werken samen met een groot aantal notarissen door het hele land. Hierdoor profiteert u van scherpe tarieven én kwalitatief hoogstaande dienstverlening. Onze adviseurs verwijzen u naar een notaris die goed op de hoogte is van uw situatie, zodat uw testament ook écht aansluit bij uw persoonlijke wensen.

Gratis (thuis)advies

Wilt u niet alleen bij de notaris zitten, maar eerst in alle rust thuis uw wensen bespreken? Erfrechtplan komt vrijblijvend bij u langs, zonder extra kosten. U krijgt alle tijd om vragen te stellen en advies op maat te ontvangen. Voor veel mensen verlaagt dit de drempel om actie te ondernemen.

Kies voor een waterdicht, notarieel testament

Zelf uw testament schrijven klinkt misschien aantrekkelijk, maar een rechtsgeldige versie vereist aanpassing door en registratie bij een notaris. Daarmee voorkomt u onduidelijkheden, aanvechtingen en emotionele conflicten voor uw nabestaanden.

• Meld u aan voor een gratis lezing op locatie, waar we de ins en outs van testamenten uitleggen.
• Volg onze gratis online lezing als u liever vanuit huis meer wilt leren.
• Of maak direct een gratis afspraak met een van onze adviseurs bij u thuis. Zo weet u binnen korte tijd hoe u uw nalatenschap officieel regelt.

Erfrechtplan staat voor duidelijkheid, zorgvuldigheid en een persoonlijke aanpak, zodat u en uw nabestaanden gerust kunnen zijn over de toekomst.

Veelgestelde vragen over zelfgeschreven testamenten

1. Kan ik mijn eigen geschreven document laten registreren bij het Centraal Testamentenregister?
   Nee, alleen een notaris kan een testament in het Centraal Testamentenregister inschrijven. Een eigenhandig document is niet automatisch vindbaar en wordt meestal niet erkend als officieel testament.
2. Zijn er uitzonderingen waarin een zelfgeschreven testament wel geldig kan zijn?
   Uitzonderingen (zoals een noodtestament in extreme situaties) zijn heel beperkt en komen weinig voor. Zelfs dan moet uiteindelijk een notaris het document rechtsgeldig verklaren. Raadpleeg bij twijfel altijd een professional.
3. Wat is het verschil tussen een codicil en een testament?
   Een codicil is met de hand geschreven, gedateerd en ondertekend, en kan onder meer persoonlijke goederen en uitvaartwensen beschrijven. In een testament legt u breder vast wie uw erfgenamen zijn en hoe uw bezit verdeeld moet worden. Voor dat laatste is een notariële akte nodig.
4. Waarom heeft de notaris zo’n belangrijke rol bij testamenten?
   De notaris waarborgt dat de inhoud van uw testament aan de wettelijke vereisten voldoet en dat u wilsbekwaam bent. Ook zorgt hij of zij voor registratie, zodat uw testament altijd vindbaar is. (Lees hier meer over in [subartikel 8: “Welke rol speelt de notaris bij het opstellen van een testament?”].)
5. Kan ik de kosten van een notariskantoor besparen door zelf mijn testament te schrijven?
   In theorie lijkt dat zo, maar de praktijk wijst vaak anders uit. Zonder notariële akte kan een document ongeldig worden verklaard. De gevolgen van een nietig testament zijn meestal veel kostbaarder (in termen van tijd, geld en emotionele impact) dan de notariskosten. Bovendien kunt u via Erfrechtplan profiteren van een gunstig tarief.

Andere relevante artikelen

1. Wat houdt een testament precies in en waarom is het zo belangrijk?
2. Hoe werkt een testament binnen het Nederlandse recht?
3. Welke juridische aspecten spelen een rol bij een testament?
4. Wat is het verschil tussen een testament en een levenstestament?
5. Wie kan een testament laten opstellen en vanaf welke leeftijd?
6. Waarom zou u een testament moeten laten maken?
7. Wat gebeurt er als u overlijdt zonder testament?
8. Welke rol speelt de notaris bij het opstellen van een testament?
9. Kunt u zelf een testament schrijven, en is dat geldig?
10. Wat zijn de meest gestelde vragen over testamenten?
11. Is een codicil hetzelfde als een testament?
12. Hoe verhoudt een testament zich tot het wettelijke erfrecht?
13. Wat zijn digitale of ‘online’ testamenten en hoe werken deze?
14. Hoe kunt u beginnen met het regelen van uw testament?

Heeft u nog vragen? Schrijf u dan in voor een gratis (online) lezing of plan een vrijblijvend adviesgesprek aan huis. Zo ontdekt u stap voor stap hoe u uw testament het beste kunt regelen.