Wat is een kleinkindlegaat?

Waarom een kleinkindlegaat?

Een kleinkindlegaat is een specifieke bepaling in uw testament waarmee u een vast bedrag aan uw kleinkind(eren) nalaat, zonder dat zij als erfgenaam optreden. Dit kan fiscaal gunstig uitpakken en biedt u de mogelijkheid om uw kleinkind(eren) op een eenvoudige manier financieel te ondersteunen. Toch weten veel grootouders niet wat de precieze spelregels zijn en welke voordelen of risico’s erbij komen kijken.

In dit artikel leest u wat een kleinkindlegaat precies inhoudt, hoe het werkt in de praktijk en wat de fiscale consequenties kunnen zijn. Daarnaast bespreken we hoe u zo’n legaat vastlegt in uw testament en hoe Erfrechtplan u kan helpen bij het opstellen of aanpassen van uw akte.

Korte samenvatting
Een kleinkindlegaat is een geldbedrag dat uw kleinkind ontvangt uit uw nalatenschap, vóór de verdeling onder de erfgenamen. Dit kan belastingvoordeel opleveren en is een eenvoudige manier om uw kleinkind(eren) financieel te steunen. U stelt het vast in uw testament.

Wat is een kleinkindlegaat?

Definitie: legaat vs. erfstelling

In een testament kunt u op verschillende manieren bepalen wie iets van u erft. Twee belangrijke begrippen zijn:

• Erfstelling: u benoemt één of meerdere personen tot (hoofd)erfgenaam. Zij erven de hele nalatenschap of een bepaald percentage daarvan.
• Legaat: u laat een specifiek goed of een specifieke som geld na aan een persoon of instelling. Dit kan van alles zijn: een auto, een kunstvoorwerp of een geldbedrag.

Bij een kleinkindlegaat gaat het altijd om een geldbedrag, vaak ter hoogte van (of rond) een belastingvrije voet voor schenkingen en/of erfenissen. Wilt u weten hoeveel er in een bepaald jaar belastingvrij kan worden nagelaten? Lees dan ook ons artikel Tarieven en vrijstellingen erfbelasting 2025.

Hoe werkt een kleinkindlegaat?

Wanneer u uw kleinkind(eren) een legaat toekent, ontvangt uw kleinkind dit bedrag vóór de verdeling onder uw overige erfgenamen. Het geld voor dit legaat gaat dus “ten koste” van de totale nalatenschap en vermindert het deel dat de andere erfgenamen krijgen.

Het kleinkind is dan géén erfgenaam, maar legataris: iemand die volgens het testament recht heeft op een legaat. Hierdoor draagt het kleinkind niet bij aan eventuele schulden uit de nalatenschap en is zijn/haar recht op het legaat duidelijk omschreven.

2.3 Fiscaal voordeel

Een van de redenen om een kleinkindlegaat op te nemen, is de mogelijkheid om erfbelasting te besparen binnen de familie. Doordat het kleinkind (onder omstandigheden) gebruik kan maken van de vrijstelling en lagere belastingtarieven, kan het totale belastingplaatje voor de nalatenschap gunstiger uitvallen.

• Een praktische aanpak is om het legaat af te stemmen op de vrijstellingsgrens van erfbelasting voor kleinkinderen, zodat er weinig tot geen belasting verschuldigd is over dat deel. U leest meer hierover in ons artikel Wat is erfbelasting?.
• Daarnaast kan een kleinkindlegaat bijdragen aan het spreiden van vermogen, vooral als u meerdere kleinkinderen heeft.

2.4 Verschil met schenking

Soms wordt een kleinkindlegaat verward met een schenking. Het grote verschil is dat een schenking bij leven plaatsvindt, terwijl een legaat pas actief wordt na uw overlijden. Wilt u tijdens uw leven een bedrag of bezit overdragen, dan kan een schenking interessant zijn. Meer weten? Bekijk ook Schenking aan kind of Hoeveel geld mag je je kind per jaar schenken? voor praktische tips en regels.

Voorbeeld uit de praktijk: hoe werkt een kleinkindlegaat?

Stel, u heeft twee kinderen (Anna en Mark) en één kleinkind (Lisa, dochter van Anna). U wilt dat Lisa een geldbedrag krijgt uit uw nalatenschap, maar u wilt niet dat zij ook erfgenaam wordt (bijvoorbeeld om haar te beschermen tegen eventuele schulden in de nalatenschap of simpelweg om de nalatenschap duidelijk te verdelen).

In uw testament neemt u de volgende passage op:

“Ik legateer aan mijn kleindochter Lisa een bedrag van €20.000. Dit bedrag dient te worden uitgekeerd voordat de verdeling tussen mijn erfgenamen plaatsvindt.”

Na uw overlijden wordt de nalatenschap afgewikkeld. Lisa heeft recht op die €20.000, ongeacht de rest van de boedel. Pas daarna wordt de resterende erfenis verdeeld tussen uw erfgenamen (Anna en Mark), in bijvoorbeeld gelijke delen.

Waarom is dit gunstig?

1. Vrijstelling: Als €20.000 binnen de vrijstellingsgrens valt (afhankelijk van de regelgeving op het moment van overlijden), betaalt Lisa mogelijk geen of weinig erfbelasting over dit bedrag.
2. Eenvoudige verdeling: Lisa is geen erfgenaam, maar “alleen” legataris. Ze ontvangt alleen het geldlegaat. Anna en Mark krijgen de rest, wat de afwikkeling overzichtelijk maakt.
3. Beheersbare kosten: Doordat Lisa geen erfgenaam is, zijn er minder verplichtingen in de afwikkeling van de erfenis. Ze hoeft bijvoorbeeld niet mee te beslissen over de verkoop van een woning of ander gedeeld bezit.

Voordelen van Erfrechtplan: ontzorging en duidelijkheid

Erfrechtplan is gespecialiseerd in het geven van laagdrempelig, deskundig advies over testamenten en levenstestamenten. Wilt u een kleinkindlegaat opnemen in uw testament, dan staat u voor verschillende keuzes. Onze voordelen:

1. Heldere uitleg: Wij helpen u om juridische begrippen zoals ‘legaat’, ‘legitieme portie’ en ‘executeur’ in begrijpelijke taal te doorgronden.
2. Gratis informatie: U kunt zich inschrijven voor een gratis lezing op locatie of een gratis online lezing volgen.
3. Persoonlijk adviesgesprek: Onze adviseur komt gratis bij u thuis om de mogelijkheden te bespreken, zodat u in alle rust vragen kunt stellen. Plan eenvoudig een afspraak via onze website.
4. Samenwerking met notarissen: Dankzij ons netwerk van notarissen door heel Nederland kunnen we u vaak een scherp tarief aanbieden. U profiteert van gezamenlijke inkoop en voorkomt onnodig hoge kosten.

Neem de regie in eigen hand

Een kleinkindlegaat biedt de mogelijkheid om uw kleinkind(eren) financieel te ondersteunen en tegelijkertijd de erfbelasting in de familie te beperken. Het is een mooie manier om een persoonlijke wens te vervullen: uw liefde en zorg voor de volgende generatie tot uiting brengen in uw nalatenschap.

Bedenk wel dat een legaat altijd in uw testament moet worden vastgelegd. Zonder testament geldt immers de wettelijke verdeling en bepaalt de wet wie uw erfgenamen zijn. Wilt u zeker weten dat een kleinkindlegaat goed geregeld is, laat u dan adviseren door een expert.

Klaar om de volgende stap te zetten?

• Kom langs bij een gratis lezing op locatie of meld u aan voor onze gratis online lezing.
• Liever direct advies? Maak een gratis afspraak met een van onze adviseurs. Wij komen graag bij u thuis om uw wensen en opties te bespreken.

Wanneer u tijdig nadenkt over de invulling van uw nalatenschap, voorkomt u verrassingen voor uzelf en uw nabestaanden. Met de begeleiding van Erfrechtplan zorgt u voor een duidelijk en zorgvuldig opgestelde testamentaire regeling.

Veelgestelde vragen over het kleinkindlegaat

Is een kleinkindlegaat hetzelfde als een schenking aan mijn kleinkind?

Nee, een kleinkindlegaat wordt pas uitgekeerd na uw overlijden, terwijl een schenking tijdens uw leven plaatsvindt. Overweegt u bij leven geld over te dragen? Dan is het verstandig de regels voor schenkbelasting te bekijken. Zie bijvoorbeeld ons artikel over Schenking aan kind of Hoe bespaar ik erfbelasting? voor meer fiscale tips.

Kan ik de hoogte van het kleinkindlegaat zelf bepalen?

Ja, u kunt het exacte bedrag in uw testament vastleggen. Veel mensen kiezen een bedrag dat ongeveer overeenkomt met de vrijstelling voor erfbelasting, maar u bent vrij om een hoger of lager bedrag te kiezen.

Wat als het kleinkind nog minderjarig is?

Is uw kleinkind op het moment van uw overlijden nog minderjarig, dan komt het geld onder beheer te staan van de wettelijke vertegenwoordiger (meestal de ouders). Wilt u hiervoor een aparte bewindvoerder aanwijzen, dan kunt u dat regelen in uw testament. U kunt ook kiezen voor een bewindregeling totdat uw kleinkind bijvoorbeeld een bepaalde leeftijd heeft bereikt.

Kan ik meerdere kleinkindlegaten opnemen als ik meerdere kleinkinderen heb?

Jazeker, u kunt in uw testament voor elk kleinkind een apart legaat opnemen. Zo verdeelt u bijvoorbeeld een bedrag over al uw kleinkinderen. Het is wel belangrijk om te beseffen dat dit de nalatenschap voor uw andere erfgenamen verkleint. Overleg met uw adviseur of notaris over de juiste formulering en verdeling.

Wat gebeurt er als er niet genoeg geld in de nalatenschap zit om het kleinkindlegaat uit te keren?

Een legaat gaat voor op de rest van de verdeling, maar als er na uw overlijden onvoldoende vermogen in de nalatenschap blijkt te zijn (bijvoorbeeld door schulden of waardedaling van bezittingen), kan het kleinkindlegaat slechts gedeeltelijk of zelfs niet worden uitgekeerd. Dit wordt ook wel ‘inkorting’ genoemd. De andere erfgenamen hoeven niet persoonlijk bij te springen voor het kleinkindlegaat.

Met deze inzichten bent u een stap dichter bij het opstellen van een testament dat perfect aansluit bij uw familie en financiële wensen. Aarzel niet om vrijblijvend contact op te nemen met Erfrechtplan: wij helpen u graag op weg naar een heldere, goed geregelde nalatenschap voor uzelf én uw kleinkind(eren).