Welke juridische aspecten spelen een rol bij een testament?

Een testament is niet zomaar een papiertje waarmee u uw bezittingen verdeelt. Het is een juridisch document met vergaande consequenties, zowel voor de erfgenamen als voor u zelf (bijvoorbeeld rond erfbelasting en de eigen bijdrage in een zorginstelling). Om te zorgen dat uw wensen ook daadwerkelijk uitgevoerd worden, is het cruciaal om te begrijpen welke juridische aspecten meespelen.

In dit artikel leest u onder meer over de rol van de notaris, de wettelijke regels rondom wilsbekwaamheid en de legitieme portie van kinderen. Ook komt aan bod hoe u met de juiste bepalingen in uw testament kunt besparen op erfbelasting en kunt inspelen op de hoogte van de zorgbijdrage.

Belangrijkste juridische aandachtspunten

Wilsbekwaamheid

U moet in staat zijn om zelfstandig te beslissen over de inhoud van uw testament. De notaris toetst of u wilsbekwaam bent. Bent u (tijdelijk) niet in staat om weloverwogen keuzes te maken, dan kan het zijn dat de notaris weigert het testament op te stellen.

Legitieme portie van kinderen

Kinderen hebben altijd recht op hun legitieme portie (ook wel ‘legitieme aanspraak’ genoemd). Dit is een minimaal erfdeel dat niet kan worden ontnomen, zelfs niet bij onterving. Het is belangrijk dat u deze regel kent wanneer u besluit uw nalatenschap anders te verdelen.

Uitsluitingsclausule

Wilt u voorkomen dat uw erfenis bij (ex-)partners van uw erfgenamen terechtkomt, bijvoorbeeld bij een scheiding? Dan kunt u een uitsluitingsclausule opnemen in uw testament. Hiermee beschermt u het erfdeel zodat het uitsluitend bij uw eigen kinderen (of andere erfgenamen) blijft.

Tweetrapsmaking

Dit is een constructie waarbij uw nalatenschap in twee stappen wordt toegekend. Eerst erft bijvoorbeeld uw partner, maar daarna – wanneer uw partner overlijdt – gaat het resterende erfdeel naar uw kinderen. Een tweetrapsmaking kan helpen om erfbelasting te beperken en zorgt voor duidelijkheid over de verdeling op langere termijn.

Andere fiscale bepalingen

Met specifieke clausules in uw testament kunt u de erfbelasting vaak verlagen. Denk aan het optimaal benutten van vrijstellingen of het spreiden van nalatenschappen. Ook kunt u, door de verdeling van uw vermogen aan te passen, invloed uitoefenen op de hoogte van uw eigen bijdrage in een zorginstelling.

Notariële akte en registratie

Een testament is alleen rechtsgeldig als het door een notaris wordt opgesteld en in het Centraal Testamentenregister wordt geregistreerd. De notaris controleert of uw document voldoet aan alle juridische eisen.

Praktijkvoorbeeld: Samengesteld gezin en verdeling nalatenschap

Stel, u bent hertrouwd en heeft stiefkinderen. U wilt deze stiefkinderen volledig gelijkstellen aan uw eigen kinderen. Volgens de wet (zonder testament) zouden uw stiefkinderen echter geen recht hebben op een wettelijk erfdeel. Door een testament op te stellen, kunt u hun positie gelijkrekken met die van uw eigen kinderen.

Daarnaast kunt u met een tweetrapsmaking regelen dat uw partner eerst de nalatenschap erft, maar dat het resterende vermogen uiteindelijk bij alle (stief)kinderen terechtkomt. Dit kan fiscale voordelen opleveren, omdat eventuele successierechten (erfbelasting) in twee fases verdeeld worden én u kunt ervoor zorgen dat de eigen bijdrage voor een zorginstelling (als uw partner die later nodig heeft) niet onnodig hoog wordt.

Erfrechtplan: uw partner in juridisch advies

Erfrechtplan helpt u de juridische kant van uw testament te doorgronden en zorgt voor duidelijkheid:

1. Heldere uitleg zonder juridische poespas
   Onze adviseurs vertalen complexe juridische termen naar begrijpelijke taal en leggen met grafische voorbeelden uit hoe een bepaald juridisch aspect in uw situatie werkt.
2. Gratis adviesgesprek aan huis
   U kunt vrijblijvend een afspraak maken, waarna wij bij u thuis langskomen. Ideaal als u in alle rust wilt doorpraten over wilsbekwaamheid, de legitieme portie en mogelijke fiscale voordelen.
3. Samenwerking met notarissen
   Dankzij ons netwerk van notarissen profiteert u van (meestal) gunstige tarieven. Wij begeleiden u tijdens het hele traject, van advies tot het officiële tekenen van uw testament.

Trek vandaag nog aan de bel

Met de juiste juridische aspecten in uw testament zorgt u ervoor dat uw wensen glashelder zijn en dat u uw erfgenamen (en uzelf) niet opzadelt met onnodige kosten of problemen. Of het nu gaat om de legitieme portie van kinderen, het beschermen van uw vermogen via een uitsluitingsclausule of het benutten van fiscale voordelen: een doordacht testament levert rust en zekerheid op.

Bent u er klaar voor om de volgende stap te zetten?

1. Schrijf u in voor een gratis (online) lezing over testamenten, wilsbekwaamheid en erfrechtelijke constructies.
2. Plan een gratis adviesgesprek aan huis, zodat wij uw persoonlijke situatie kunnen inventariseren.
3. Met onze hulp zet u vervolgens moeiteloos de stap naar de notaris om uw testament rechtsgeldig te maken.

FAQ: Veelgestelde vragen over juridische aspecten in een testament